Bệnh không của riêng tuổi già
Đau thắt lưng là bệnh rất hay gặp ở man di trang lứa tuổi. Ở tuổi xanh hơn 20, cần để ý những bệnh lý thực thể hay gặp nhiều như lao trói buộc sống, tật thưa đâm ra trói buộc sống… Ở tuổi lao động (hay gặp ở trên dưới tuổi giữa 20-40) đau thắt lưng thường là vì chưng tư thế sai, vì chưng ỷ sức mạnh hay buộc phải làm nặng mà quên chú ý phong thái tốt để tránh chi phí sức và ảnh hưởng lên trói buộc sống thắt lưng. Với tuổi luống tuổi hay khi bắt đầu tuổi "gió heo may chớm về", đau thắt lưng biểu thị bởi những bệnh lý khác nhau từ nhẹ đến nặng, khi đĩa đệm bắt đầu mất nước dần dần hằng năm, những biểu thị bệnh lý thoái sinh đĩa đệm cũng tăng từ từ. Ở ngưỡng tuổi từ trên 60, càng lớn tuổi chuyện đau dây lưng càng dễ xảy ra do tiến trình lão hoá tự nhiên của cơ thể. Ở những nước tiên tiến như Nhật Bản, ngọc trai Âu hay Bắc Mỹ… khi tuổi thọ càng cao, ảnh hưởng đau thắt lưng càng nhiều vì bệnh lý thoái đâm như thoái sinh đĩa đệm thắt lưng, hẹp ống sống thắt lưng… Đau thắt lưng còn thường gặp ở man di trang lứa tuổi thường ngồi làm việc văn phòng hay cần lao khác (như thợ may…) trong phong thái ngồi liên tiếp nhiều giờ; thiếu vận động, trạng thái dục, thể thao. Bệnh cũng là dấu hiệu xấu can hệ đến tình trạng loãng xương của phụ nữ sau mãn kinh (trung bình phẩm khoảng 47 tuổi ở nước ta) và khi tuổi quá 70 cho cả hai phái lão ông và lão bà. Gãy xương sống thầm lặng vì chưng loãng xương đã được ghi nhận hiện diện nơi một số phụ nữ bị loãng xương, chỉ được phát hiện khi chụp hình thấy danh thiếp đốt sống bị gãy lún. Nguy cơ tiếp thô tục gãy xương mới ở những trường học hợp này cũng rất cao.Đau lưng khác đau thắt lưng
Khi nói đau thắt lưng, chúng mình hiểu là đau vùng trói buộc sống ngang thắt lưng với nguồn gốc gây đau khoảng thắt lưng quần. Chúng ta hay nói đau lưng cho vùng này nhưng thật ra đau lưng là từ dùng cho đau vùng cột sống cao hơn, từ trói buộc sống ngực cao (dưới kìm giữ sống cổ) xuống vùng nối lưng dây lưng (nằm cao hơn thắt lưng quần độ hơn một gang bàn tay). Phần lớn bệnh đau thắt lưng hay xảy ra hơn là đau lưng. Khi đau dây lưng cấp tính, sự điều động trị không đúng đắn hay bỏ qua không điều động trị sẽ đưa đến chứng đau thắt lưng mãn tính. Cần lưu ý rằng dầu có hay không sử dụng thuốc, trị liệu chừng đúng mức hay không thì chứng đau thắt lưng cấp tính sẽ hết sau 1-3 tuần. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để giúp bệnh nhân bị đau dây lưng cấp tính chất không bị tái phát, không bị chuyển thành đau dây lưng mãn tính. Việc cơn đau tái đi tái lại, thường theo sau danh thiếp cơn đau dây lưng cấp tính, khi không để ý điều trị và dự phòng đúng mức sau lần đau cấp tính đầu tiên. Cơn đau thắt lưng cấp tính chất ban sơ tái phát bẩm thớt trên dưới vài tháng một lần, sau đó nhiều dần cho đến khi đau luôn luôn hoặc chuyển thành đau thắt lưng và đau lan xuống một chân, thường được biết là đau tâm thần toạ. Đau thần kinh tọa là tiến trình sẽ đến của đau dây lưng cấp tính, đau thắt lưng kinh niên và đau dây lưng cấp tính tái đi tái lại của bệnh nhân dịp "quên" không điều trị đúng mức từ đầu.Không phải ai cũng cần phẫu thuật
Những hình ảnh đổi thay trên X-quang cắt lớp điện toán, cộng hưởng từ hay gai trên X-quang thường quy vốn dĩ hay làm các bệnh nhân ít quan hoài đến tri thức y khoa giật mình sợ hãi, nhất là khi tiếp kiến xúc lần đầu với vô số mệnh thuật ngữ y khoa "khủng" như: lồi nhân dịp nhày, thoát vị đĩa đệm, lồi đĩa đệm, thoái hoá mấu khớp, thuốc mọc tóc chèn lấn rễ thần kinh, chèn lấn mặt trước tuỷ sống…trong danh thiếp kết quả đọc phim. Nhiều bệnh nhân trên lâm sàng không có dấu hiệu đáng quan ngại nhưng lại dễ xiêu lòng chịu đốt laze, sóng cao tầng, mổ nỗ lực định dụng cụ… không cần thiết. Một số bệnh nhân bị thấp ngoài khớp ảnh hưởng lên kìm giữ sống thắt lưng, sau phẫu thuật không hữu hiệu phải quay lại điều trị khoa nội mới áp giải quyết được vấn đề đau thắt lưng. Đây là những dạng bệnh nhân dịp mà một người bạn của tôi, thầy thuốc Robert Gunzburg, nguyên chủ tịch hội quốc tế Nghiên cứu trói buộc sống dây lưng phát hiện ra từ năm 2005 và gọi là hội chứng "Victim of medical imaging technology" (Nạn nhân của hình ảnh học y khoa, viết tắt là Hội chứng Vomit). Nói cách khác, sự phát triển của kỹ thuật hình ảnh y khoa hiện tuyệt rất cần người bác sĩ vừa có khả năng lại phải vừa giỏi phán đoán, kết hợp với lâm sàng để giúp bệnh nhân tránh bị điều trị oan khiên văn bằng các thủ pháp giải phẫu không cấp thiết hay không đúng mức khiến tiền thì mất mà tật vẫn mang. Một vài thống kê đã cho thấy ở các nước tiền tiến việc tốn phí điều trị các bệnh lý gây đau dây lưng lên đến đầu hàng tỉ đôla. Vấn đề này sẽ lớn hơn nữa ở nước ta nếu không quan hoài điều động tiết các cách chữa trị chưa đúng hay chỉ định giải phẫu chưa phù hợp, kỹ thuật phẫu thuật chưa tốt. Không phải ca bệnh nào cũng phải được điều trị phẫu thuật. Nhiều bệnh nhân dịp không có triệu chứng gì nặng cần mổ hay dầu danh thiếp bác sĩ đọc phim cộng hưởng từ thấy rất nhiều triệu chứng lồi đĩa đệm, thoát vị đĩa đệm, gai sống… cũng phải cẩn thận tuyệt khi quyết định vận dụng những kỹ thuật điều động trị không thường quy hay hiệu quả không cao như châm cứu, nắn bẻ xương sống, đốt lade, đốt sóng cao tầng, mổ ít thâm nhập qua lổ nhỏ… Việc điều trị nếu rơi vào tay thầy thuốc giỏi, hiền thường giúp được cho bệnh nhân yên tâm, khỏi bệnh trong phần đông trường hợp đau thắt lưng cấp tính hay mãn tính với phương pháp bảo tồn.Cẩn trọng trong khiêng vác, khom cúi
Các nguyên do gây tổn xót thương trói buộc sống thắt lưng nơi tuổi trẻ hay hệ dây dưa chằng nối kết các đốt sống không nhiều. Có trạng thái kể ra như bệnh lao cột sống thắt lưng, bệnh viêm dính líu trói buộc sống ảnh hưởng thắt lưng hay thấp ngoài khớp ảnh hưởng đau thắt lưng. Hình ảnh học y khoa có trạng thái giúp phát hiện các chứng đau thắt lưng có căn nguyên này. Riêng với chứng đau dây lưng bởi chưng hoạt động sai phong thái trong đâm ra hoạt lao động, sinh hoạt thường ngày, chấn thương… thì lại thường thấy hơn. Khởi đầu là đau thắt lưng cấp tính khi làm động tác sai, khiến cơn đau xảy đến thình lình, dữ dội không đứng thẳng người lên được, không khom cúi được. Nguyên nhân dịp thường thấy là do đứng cúi lưng lòm khòm làm việc lâu trong tư thế sai; đứng kiểng chân với tay cao, nhón gót lấy đánh vật nặng (hay nhẹ) trên cao; tư thế bò với tay lau sàn nhà; đứng lom khom mặc quần dài… Khảo sát hình ảnh học y học trong thời đoạn này thường không phát hiện gì bất thường."Phòng bệnh hơn trị bệnh" vẫn là một hướng đi đúng đắn, cả trong điều động trị bệnh đau thắt lưng. Muốn vậy, phải quan tâm giáo dục nâng cao tri thức y học, hướng dẫn từ chuyên viên y tế tuyến cơ sở phối hợp với tuyến chuyên khoa cho đến bệnh nhân. Tư thế nằm, ngồi, đứng, đi trong đâm hoạt thường nhật và trong lao động dù rằng nhẹ hay nặng phải được để ý để phòng tránh chứng đau dây lưng cấp tính, đau dây lưng mãn tính và danh thiếp di chứng đau tâm thần toạ. Tập luyện bình phục công năng cho cơ thành bụng, cơ duỗi thắt lưng… phải được chú ý ứng dụng đúng đắn.Theo PGS.TS Võ Văn ThànhSGTT
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét